دکتر حسن رهنما مدرک دکتری خود را در سال 1382 در رشته زیست شناسی- فیزیولوژی گیاهی- از دانشکده علوم دانشگاه تهران دریافت نمود. در سال 1383همکاری ایشان با بخش مهندسی ژنتیک و ایمنی زیستی پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی ایران آغاز شد. فعالیت تحقیقاتی او بر روی مهندسی ژنتیک گیاهان با هدف بهبود کیفیت و کمیت تولید محصولات متمرکز شده است. ایشان پروژهای تحقیقاتی موفقی در زمینه تولید ارقام تراریخت سیب زمینی مقاوم به آفات و بیماریها داشته اند. مهندسی متابولیت گیاهان زراعی و دارویی از دیگر فعالیت های پژوهشی مورد علاقه او است. از مهمترین پروژه های در دست اجرای ایشان می توان به مهندسی ژنتیک دانه های روغنی (گیاه گلرنگ) با اصلاح پروفایل اسیدهای چرب و با هدف بهبود کیفیت و کمیت روغن آنها اشاره نمود. دکتر رهنما مقالات و کتابهای متعددی در زمینه مهندسی ژنتیک، ایمنی زیستی و اخلاق زیستی منتشر کرده اند.      

طرح اصلاح کمی و کیفی روغن در دانه های روغنی (گلرنگ) با مهندسی ژنتیک
گیاهان زراعی دانه روغنی حدود 10% زمینهای زراعی را به خود اختصاص داده و بعد از گیاهان تولید کننده کربوهیدرات (غلات) رتبه دوم را از نظر تهیه کالری برای انسان و دام دارند. گیاهان دانه روغنی علاوه بر نقش خوراکی در تولید بسیاری از فراورده های صنعتی (با نام کلی اولئوکمیکال- مواد شیمیایی روغنی)  که منبع سوخت های زیستی (بویژه بیودیزل) هستند سهم دارند. آفتاب گردان، گلرنگ، سویا و کلزا بیش از ۸۰ درصد تولید دانه های روغنی ایران را به خود اختصاص داده است. تولید جهانی روغن از دانه های روغنی در سال 2011 حدود 100 میلیارد کیلوگرم و با ارزش 120 میلیارد دلار بود. پیش بینی می شود که مصرف روغن نباتی در دنیا تا سال 2040 دو برابر شود. مصرف ماهانه روغن در کشور ۱۱۰ تا ۱۲۰ هزار تن است و میزان مصرف سالانه کشورمان یک میلیون و ۴۰۰ هزار تن است که ۹۵درصد مواد اولیه تولید روغن خام از خارج وارد می‌شود. گلرنگ به عنوان یکی از دانه های روغنی بومی ایران محسوب می شود. به دلیل ویژگیهای منحصربفرد این گیاه بومی ایران از جمله مقاوت بالا به خشکی، اصلاح کمی و کیفی روغن این گیاه می تواند با توجه به کمبود آب کشور جایگزین مناسبی برای سایر دانه های روغنی باشد. هدف این طرح اصلاح کیفی و کمی روغن گیاه گلرنگ با روشهای مهندسی ژنتیک است. 
اهداف طرح:

•  بهبود کیفیت روغن گلرنگ با اصلاح پروفایل اسیدهای چرب برای مصارف غذایی- بهداشتی- درمانی- صنعتی
•  افزایش میزان روغن و عملکرد در گیاه گلرنگ
• تولید منابع جدید و پایدار روغن و اسیدهای چرب

یکی از اهداف این طرح بهبود عملکرد گیاه گلرنگ با افزایش میزان روغن آن از طریق مهندسی متابولیت است. از طرف دیکر با دستکاری ژنتیکی تولید اسیدهای چرب بلند زنجیر امگا3 در این گیاه خواهد توانست جایگزین مناسبی برای منابع مرسوم امگا 3 (مانند آبزیان) فراهم آورد. با اصلاح اسیدهای چرب این گیاه پایداری و ماندگاری روغن آن را هم افزایش خواهد یافت. این امر از طریق مهندسی مسیر بیوسنتز اسیدهای چرب و با افزایش تولید مقدار اولئیک اسید عملی خواهد شد.   

تولید اسیدهای چرب بلند زنجیر غیراشباعی (امگا 3) در گلرنگ با مهندسی متابولیت   اسیدهای چرب بسیار بلند زنجیر چند غیراشباعی (VLC-PUFs) یا امگا3 بویژه EPA (Ecosapentaenoic acid) و DHA (Decosahexaenoic acid) اسیدهای چرب ضروری برای انسان هستند. کمبود این دسته از اسیدهای چرب باعث انواع بیماریهای قلبی عروقی، دیابت نوع 22، چاقی، سندرم متابولیک، سندرم روده تحریک پذیر و التهابات روده ای، آلزایمر و پارکینسون و اختلالات عصبی روانی مانند اضطراب، افسردگی و...می شود.  ادامه مطلب

مهندسی متابولیت گیاه گلرنگ برای افزایش میزان روغن   دانه های روغنی پس از غلات، دومین ذخیره غذایی جهان را تشکیل می دهند. آفتاب گردان، گلرنگ، سویا و کلزا بیش از ۸۰ درصد تولید دانه های روغنی ایران را به خود اختصاص داده است.  ادامه مطلب

ویرایش ژنی گیاه گلرنگ به منظور تولید گلرنگ با اولئیک اسید بالا   بیش از 85% روغنهای گیاهی مورد مصرف غذایی انسان قرار می گیرد. کیفیت غذایی روغنهای گیاهی به ترکیب اسیدهای چرب آن وابسته است که این امر بر نگهداری (اجتناب از اکسیداسیون اسیدهای چرب غیراشباع) آن تاثیر داشته و نسبت اسیدهای چرب اشباع به تک-غیراشباع جهت جلوگیری از بیماریهای قلبی عروقی بسیار مهم است ادامه مطلب

پروژه های خاتمه یافته

• کشاورزی مولکولی

1. تولید واکسن هپاتیت ب در گیاه گوجه فرنگی و سیب زمینی

• مهندسی متابولیت

1. تراریختی ژنتیکی ریشه های مویین گیاه خارمریم با استفاده از ژن چالکون سنتاز (Chs)
2. خاموشی ژن چالکون سنتاز (Chs) در ریشه های مویین گیاه خار مریم

• تنش های غیر زیستی

1. مهندسی ژنتیک گیاه کلزا برای مقاومت به تنشهای غیر زنده (شوری و خشکی)
2. مهندسی ژنتیک گیاه ذرت با استفاده از ژن DREB1A جهت ایجاد مقاومت به تنشهای غیر شوری و خشکی

• تنشهای غیر زیستی

1. مهندسی ژنتیک کلزا برای مقاومت به آفات
2. مهندسی ژنتیک گیاه سیب زمینی برای ایجاد مقاومت به ویروس با روش RNAi
3. مهندسی ژنتیک گیاه سیب زمینی برای مقاومت به بید سیب زمینی

• Rahnama H, Moradi AB, Mirrokni SH, Moradi F, Shams MR, Fotokian MH (2018) Comparative compositional analysis of transgenic potato resistant to potato tuber moth (PTM) and its non-transformed counterpart. Transgenic Research, 27:301-313. DOI: 10.1007/s11248-018-0075-0
• Sattarzadeh A‚ Rahnama H‚ Nikmard M, Ghareyazie B (2018) Detection of recombinant DNA fragments and Cry1Ab protein in digesta and tissues of rats fed with transgenic potato. Journal of Animal and Feed Sciences (Accepted).
• Rahnama H, Nikmard M, Abolhasani M, Osfoori R, Sanjarian F, Habashi AA (2017) Immune analysis of cry1Ab-genetically modified potato by in-silico analysis and animal model. Food Sci Biotechnol. DOI 10.1007/s10068-017-0181-4.
• Rahnama H, Ahmadi N, Arashkia A, Safarnejad MR (2017) Assessment of Different Promoters (CaMV35s, E8, 2A11) in Transient Expression of Hepaptitis B Surface Antigene (HBsAg) in Tomato Plant. Iranian Journal of Plant Biology, 31: 73-86.
• H. Rahnama, Sheykhhasan M (2016) Transformation and Light Inducible Expression of cry1Ab Gene in Oilseed Rape (Brassica napus L.). Journal of Sciences, Islamic Republic of Iran 27(4): 313 - 319
• Rahnama H, Sattarzadeh A, Kazemi F, Ahmadi N, Sanjarian F, Zand Z (2016) Dataset of plasmid DNA extraction using different magnetic nanoparticles (MNPs). Data in Brief 9: 807–811.
• Rahnama H, Sattarzadeh A, Kazemi F, Ahmadi N, Sanjarian F, Zand Z (2016) Comparative study of three magnetic nano-particles (FeSO4, FeSO4/SiO2, FeSO4/SiO2/TiO2) in plasmid DNA extraction. Analytical Biochemistry, 513: 68-76.
• Ghanbari Jahromi M, Rahnama H, Mousavi A, Safarnejad MR, Kalatejari S, Soheilivand S (2015) Transient expression of coding and non-coding regions of PVY confer resistance to virus infection.  Progress in Biological Sciences, 5: 19-31.
• Rahnama H, Vakilian H (2014) Cloning and functional analysis of inducuble promoter Rd29A in transgenic tobacco plants. Journal of Cellular and Molecular Researches (Iranian J. Biology). 26: 480-490.
• Sattarzadeh A, Rahnama H, Nikmard M, Ghareyazie B, Khosroshahli M (2014) Detection of nptII gene and nos promoter in digestive system and tissues of rat fed genetically modified potato. Genetic Engineering and Biosafety Journal, 2: 37-48.
• Ghanbari JM, Rahnama H, Mousavi A (2013) Biosafety issues of transgenic plant resistant to Viruses. Biosafety Journal, 5: 9-30.
• Sattarzadeh A, Rahnama H, Ghareyazie B, Sattarzadeh R (2013) The fate of recombinant DNA and proteins in gastrointestinal of mammals. Biosafety Journal, 4: 9-29.   
• Ahmadi N, Rahnama H (2013) The cloning of tomato 2A11 promoter and its efficiency in transient expression system. Crop. Biotechnology, 4: 77-85.
• Razi Z, Rahnama H (2013) The effects of heat shock and phytohormons on Agrobacterium mediated transformation of maize (Zea mays L.). Modern Genetic Journal, 8: 67-78.
• Razi Z, Rahnama H (2012) Factor affecting delivery DREB1A gene in maize B73 split-seeds via biolistic system. Iranian Journal of Genetics and Plant Breeding, 1: 36-43.
• Ahmadi N, Rahnama H, Kazemitabar SK (2012) Cloning of the potato pat1 promoter and survey the transient expression using Agro-infilteration system. Journal of Crop Breeding. 9: 93-107.
• Rahnama H, Razi Z, Najafi Dadgar M, Hasanloo T (2012) Enhanced production of flavonolignans in hairy root cultures of Silybum marianum by over-expression of chalcone synthase gene. Journal of Plant Biochemistry and Biotechnology, 22: 138-143.
• Rahnama H, Takavar S (2012) Plant regeneration through callus initiation from mature embryos of maize (Zea mays L.). Journal of Plant Biology, 13: 71- 84.
• Rahnama H (2012) Ethics in plant edible vaccines. Iranian Journal of Medical Ethics and History of Medicine, 6: 50-63.
• Motallebi R, Siasar B, Rahnama H, Shojaei TR (2012) Transfer of manitol-1-phosphate dehydrogenase (mtlD) gene into canola (Brassica napus L.) to improve salinity stress. African Journal of Biotechnology, 11: 8414-8416.
• Ahmadi N, Rahnama H, Kazemitabar SK (2012) Cloning of tomato E8 promoter and its analysis in transient assays using Agro-infilteration system. Journal of Agricultural Biotechnology. 3: 1-14.
• Rahnama H, Montaser Kohsari S, Naderi H, Fahimi H (2011) High frequency plant regeneration from leaf, internode and microtuber explants of potato (Solanum tuberosum L.). Iranian Journal of Biology, 25: 120-129.
• Rahnama H, Sanjarian F (2011) Bioethics in Genetic Engineering.  Ethics in Science and Technology. 3: 68- 76.
• Motallebi R, Rahnama H (2011) Investigation of seed germination in the transgenic canola (Brassica napus) under salt stress. International Research Journal of Applied and Basic Sciences, 2: 339-346.
• Rahnama H, Vakilian H, Fahimi H, Ghreyazie B (2011) Enhanced salt stress tolerance in transgenic potato plants (Solanum tuberosum L.) expressing a bacterial mtlD gene. Acta Physiologia Plantarum. 33: 1521-1532.
• Soltani Pool MM, Mohammadi A, Rahnama H, Abbaszadeh B (2011) Callus genesis investigation in lemon balm (Melissa officinalis). Journal of Agronomy and Plant Breeding. 7: 45-54.
• Nikkhoo H, Mohammadi A, Rahnama H, Abbaszadeh B (2011) In vitro culture optimization of Capsicum annuum L. Journal of Agronomy and Plant Breeding. 7: 1-11.
• Ahmadian Chashmi N, Sharifi M, Karimi F, Rahnama H (2010) Comparative study of tropane alkaloids production in hairy roots and plantlet cultures of Atropa belladonna L. by salicylic acid treatments. Iranian Journal of Plant Biology. 1: 63-76.
• Irannezhad A, Vatanpour Azghandi A, Rahnama H, Jaliani N, Bozorgipour R (2010) Improvement of Rooting and Acclimatization of Tissue Cultured Plantlets of Olive (Olea europaea L. cv. Zard) by Agrobacterium rhizogenes and Trichoderma harzianum. Seed and Plant Production Journal. 26: 85-94.
• Ahmadian Chashmi N, Sharifi M, Karimi F, Rahnama H (2010) Differential Production of Tropane Alkaloids in Hairy Roots and in vitro Cultured Two Accessions of Atropa belladonna L. under Nitrate Treatments. Zeitschrift für aturforschung C. 65 c, 373 – 379.
• Takavar S, Rahnama H, Rahimian H, Kazemitabar K (2010) Agrobacterium mediated transformation of Maize (Zea mayes L.). Journal of Sciences. 21: 21-29.
• Ghasimi Hagh Z, Rahnama H, Mahna N, Panahandeh J, Baghban Kohneh Rouz B, Arab Jafari KM (2009) Green-tissue-specific, C4-PEPC- promoter-driven expression of Cry1Ab makes transgenic potato plants resistant to tuber moth (Phthorimeae operculella, Zeller). Plant Cell Reports. 28:1869–1879
• Khalili M, Hasanloo T, Kazemi Tabar SK, Rahnama H (2009) Influence of exogenous salicylic acid on flavonolignans and lipoxygenase activity in the hairy root cultures of Silybum marianum. Cell Biology International. 33: 988- 994.
• Hasanloo T, Sepehrifar R, Rahnama H, Shams MR (2009) Evaluation of the yeast-extract signaling pathway leading to silymarin biosynthesis in Milk thistle hairy root culture. World Journal of Microbiology and Biotechnology. 25: 1901-1909.
• Rahnama H (2009) Biosafety and risk assessment in molecular farming. Journal of Biosafety. 1: 31-48.
• Rahnama H (2009) Effects of transgenic insect resistant crops on non- target organisms. Journal of Biosafety. 1: 27-39.
• Hasanloo T, Rezazadeh SHA, Rahnama H (2009) Hairy root culture as a source of secondary metabolites. Journal of Medicinal Plants. 29: 1- 18.
• Rahnama H (2009) Bioethics and transgenic crops production. Ethics in Science and Technology. 1, 2: 1-14.
• Rahnama H, Hasanloo T, Shams MR, Sepehrifar R (2008) Silymarin production in hairy root culture of Silybum marianum (L.) Gaertn. Iranian J. Biotechnol. 6: 113-118.
• Rahnama H, Ebrahimzadeh H (2006) Antioxidant Isozymes activity in potato plants (Solanum tuberosum) under salt stress. Journal of Science, 17: 225-230.
• Rahnama H, Ebrahimzadeh H (2005) The effect of NaCl on antioxidant enzyme activity in potato seedlings. Biologia Plantarum. 49: 93-9.
• Rahnama H, Ebrahimzadeh H (2004) The effect of NaCl on proline accumulation in potato seedlings and calli. Acta Physiologiae Plantarum. 26: 263-270.
• Rahnama H, Ebrahimzadeh H, Ghareyazie B (2003) Antioxidant enzyme responses to NaCl stress in calli of four potato cultivar. Pakistan Journal of Botany 35: 579-586.
• Ebrahimzadeh H, Rahnama H (1998) Effect of certain plant hormones and phenolic on rhizomorph formation and growth in Armillaria mellea. Iran J. Plant Path. 34: 144-157.

تالیف  کتاب:

گیاه پالایی: مبانی و کاربردها. حسن رهنما- ابراهیم علایی. 1394. انتشارات پژوهشگاه صنعت نفت. 644 صفحه

فصل: ایمنی زیستی و اخلاق زیستی در بیوتکنولوژی کشاورزی مدرن: دکتر غلامرضا صالحی جوزانی، دکترحسن رهنما در کتاب: اخلاق زیست پزشکی در ایران تالیف علیرضا باقری. چاپ انتشارات موسسه اخلاق اوبیوس.

مهندسی ژنتیک گیاهی و نشانگرهای انتخابی: دکتر حسن رهنما، دکتر رضا معالی امیری، دکتر غلامرضا صالحی جوزانی. 1390.

 ترجمه کتاب:

1- مقدمه ای بر اخلاق زیستی، دکتر حسن رهنما، دکتر علیمحمد شکیب، دکتر مجتبی خیام نکویی و ...1388.

2- ارزیابی ریسک غذاهای حاصل از مهندسی ژنتیک: دکتر توحیدفر، دکتر قره یاضی، مهندس مختاری، دکتر رهنما. 1387

اختراعات و اکتشافات:

1. حسن رهنما، قدرت ستارزاده، فواد کاظمی (1392) کیت نانو مغناطیسی استخراج DNA ژنومی از بافت های گیاهی. اداره ثبت اختراعات و مالکیت صنعتی ایران. شماره ثبت 80762.

2. حسن رهنما، قدرت ستارزاده، فواد کاظمی (1392) کیت نانو مغناطیسی استخراج DNA ژنومی از بافت های انسانی و حیوانی. اداره ثبت اختراعات و مالکیت صنعتی ایران. شماره ثبت 80628.

3. حسن رهنما، قدرت ستارزاده، فواد کاظمی (1392) کیت نانومغناطیسی استخراج DNA از روغن و فراورده های غذایی. اداره ثبت اختراعات و مالکیت صنعتی ایران. شماره ثبت 80761..

4. حسن رهنما، قدرت ستارزاده، فواد کاظمی (1392) کیت نانومغناطیسی بازیابی اسیدهای نوکلئیک از ژل آگارز. اداره ثبت اختراعات و مالکیت صنعتی ایران. شماره ثبت 80607.

5. حسن رهنما، ناهید احمدی، فواد کاظمی (1392) کیت نانومغناطیسی تخلیص DNA پلاسمیدی از باکتری. اداره ثبت اختراعات و مالکیت صنعتی ایران. شماره ثبت 80605..

6. نجمه احمدیان، مظفر شریفی، فرح کریمی، حسن رهنما (1388) تهیه ریشه های موئینه تولید کننده آتروپین و اسکوپولامین از گیاه شابیزک. اداره ثبت اختراعات و مالکیت صنعتی ایران. شماره ثبت 62791.

7. طاهره حسنلو، حسن رهنما، محمدرضا شمس، روشنک سپهری فر (1386) کشت ریشه های موئین گیاه خارمریم به عنوان منبعی برای تولید سیلیمارین. اداره ثبت اختراعات و مالکیت صنعتی ایران. شماره ثبت 44195..